Więźniowie, pozostali przy życiu, politycy i wysłańcy z całego świata obchodzili dziś 75 rocznicę wyzwolenia obozu. Gospodarzem był Prezydent Andrzej Duda. 

Nazwę Auschwitz stosowano jako niemiecki odpowiednik Oświęcimia po ataku Niemiec na Polskę w 1939 r. i wcieleniu tych do III Rzeszy. Obóz początkowo (w 1940 r.) służył do osadzania więźniów politycznych i opozycji, głównie Polaków. W kolejnych miesiącach obóz rozbudowano i stal sie on miejscem masowej eksterminacji Żydów, Polaków, Rosjan, Romów.

W skład kompleksu KL Auschwitz wchodziły kolejno Auschwitz I (Oświęcim) – „obóz macierzysty” pracy przymusowej i kwatera główna wszystkich obozów wchodzących w skład kompleksu, Auschwitz II – Birkenau (Brzezinka) – obóz koncentracyjny, a następnie miejsce kazni z komorami gazowymi i krematoriami , Auschwitz III – Monowitz (Monowice) – obóz pracy przymusowej koncernu IG Farben.

Szacunkowa liczba zabitych to niemal 1,1 mln osób: ok. 960 tysięcy Żydów, ok. 75 tysięcy Polaków, ok. 21 tysięcy Romów, ok. 15 tysięcy jeńców radzieckich, ok.  15 tysięcy ludzi innych narodowości.

Ostatni apel w  KL  Auschwitz  odbył się 17 stycznia 1945 r. bezpośrednio po nim rozpoczęła sie ewakuacja więźniów  (Marsze Śmierci do obozów w głębi III Rzeszy). Główny marsz miał trasę Oświęcim – Wodzisław Śląski (63 km). Transport dotarł do stacji kolejowej Loslau 22 stycznia, gdzie więźniowie zostali załadowani do wagonów węglowych i w mrozie i ścisku ludzie ruszyli dalej. Z Wodzisławia (Loslau) transporty jechały m.in. przez Ostrawę w kierunku Austrii i Niemiec.

9 tysięcy więźniów, w tym około 500 dzieci pozostało w obozie  z wyrokiem śmierci. Od 18 do 27 stycznia niszczono dokumenty i palono akta, 20 stycznia zostały wysadzone krematoria II i III, a 26 stycznia – krematorium V. 23 stycznia podpalono kompleks magazynów, w których przechowywano rzeczy należące do ofiar. Obóz zaczęli opuszczać esesmani, a 27 stycznia wyzwoliła  Armia Czerwona – żołnierze 59 i 60 Armii 1 Frontu Ukraińskiego – 454 Pułk Strzelecki z 100 Lwowskiej Dywizji Strzeleckiej, pod dowództwem generał-majora Fiodora Krasawina. W Auschwitz, Birkenau, Monowitz, a także podobozach wyzwolono około 7,5 tysiąca więźniów. W wyniku wyniszczenia organizmu cześć więźniów zmarła – łącznie w szpitalach zmarło około 600 osób.