Istniała od 850 lat. Po raz pierwszy płonie. Europa w szoku. Tysiące dzieł sztuki jest zagrożonych. Trwa akcja gaśnicza w katedrze Notre Dame. 

ona pali się już cała, nie ma dachu, zawaliła się iglica…. gdzie są jakieś służby???? #NotreDame#parispic.twitter.com/efUU7etAEA

— lux malina 💜📌 (@baesuit) 15 kwietnia 2019

Jest to kościół pięcionawowy z krótką nawą krzyżową (z krótkim transeptem), dość długim prezbiterium i podwójnym obejściem na półkolu. Pierwotnie miało ono tylko trzy małe kapliczki. W drugiej połowie XIII wieku usunięto kapliczki i wybudowano pięć dużych kaplic.

Dwie wieże katedry nie są identyczne, taki przywilej przysługiwał w średniowieczu tylko arcybiskupstwom. Paryż został podniesiony do tej rangi dopiero w 1622.

1000 lat historii na naszych oczach kończy w płomieniach… #NotreDame pic.twitter.com/gffxk4Ejm3

— Paweł Rybicki (@Rybitzky) 15 kwietnia 2019

Całą szerokość fasady zajmują trzy portale, z czego środkowy jest najszerszy. Wyrzeźbiono na nim scenę Sądu Ostatecznego. Zamiast kolumienek (jak to było w stylu romańskim) na cokołach lub wspornikach ustawiono figury zwieńczone baldachimami.

Dokładne przyjrzenie się fasadzie środkowego portalu od razu odkrywa jej asymetryczność: lewy portal, poświęcony Matce Boskiej, pochodzi z ok. 1210 roku i przedstawia w reliefach sceny z jej życia, m.in.: genealogię Maryi, Zwiastowanie, Boże Narodzenie, Zaśnięcie i Wniebowzięcie.

Filar dzielący odrzwia ozdobiony jest figurą NMP z Dzieciątkiem, w górnych częściach widać m.in. Koronację Maryi. Łuk portalu wpisany jest w trójkątne obramowanie. Prawy portal – portal św. Anny – powstał ok. roku 1220, ale zdobiący go ostrołukowy tympanon zawiera rzeźby sprzed 1180 roku, a więc najstarsze spośród wszystkich zachowanych w katedrze.

W najwyższej części łuku znajduje się płaskorzeźba Matki Boskiej Tronującej z Dzieciątkiem, obok niej inicjator budowy katedry – biskup Maurice de Sully i król Ludwik VII w otoczeniu aniołów. Środkowy, największy portal Sądu Ostatecznego, pochodzi z ok. 1220-1230, ale jedynie kilka fragmentów rzeźb (m.in. postać Chrystusa w górnej części tympanonu) pochodzi z I połowy XIII wieku, reszta to XIX-wieczna rekonstrukcja.

Nad środkowym portalem umieszczono rozetę rozświetlającą wnętrze świątyni. W całej budowli umieszczono dużą liczbę witraży, które wprowadzają grę światła w tej wielkiej budowli.

Pod rozetą ciągnie się tzw. galeria królewska, element charakterystyczny dla gotyckich katedr francuskich.