Kredyt hipoteczny może być udzielony tylko w walucie, w której konsument uzyskuje większość dochodów – to jedno z założeń ustawy o kredycie hipotecznym i nadzorze nad pośrednikami i agentami, która weszła w życie w sobotę. 

Jak poinformował Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w komunikacie, to pierwsza ustawa, która kompleksowo reguluje proces reklamowania, oferowania, zawierania i wykonywania umów o kredyt hipoteczny. Celem nowych przepisów jest zwiększenie transparentności ofert i wzmocnienie pozycji konsumentów w relacjach z bankami.

W myśl ustawy, kredyt hipoteczny może zostać udzielony wyłącznie przez bank lub SKOK w walucie, w której konsument uzyskuje większość dochodów. Przed zawarciem umowy klient otrzymuje od każdego kredytodawcy, pośrednika czy agenta formularz informacyjny, który zawiera informacje o m.in. całkowitej kwocie kredytu, zasadach spłaty, stopie oprocentowania, a także zasadach jej zmiany.

Na mocy nowych przepisów konsument może odstąpić od umowy o kredyt hipoteczny w ciągu 14 dni, wysyłając list polecony przed upływem tego terminu. Poniesie wówczas tylko koszty za okres, w którym bank wypłacił kredyt do momentu jego zwrotu. Przy zawarciu umowy kredytodawca, pośrednik lub agent muszą przekazać klientowi na trwałym nośniku wzór pisma.

Nowe prawo umożliwia wcześniejszą całkowitą lub częściową spłatę kredytu w każdym momencie. Umowa może jednak przewidywać rekompensatę w przypadku wcześniejszej spłaty kredytów o stałej stopie oprocentowania – w okresie obowiązywania stałej stopy lub gdy konsument spłaci kredyt oprocentowany zmienną stopą przed upływem 36 miesięcy. Zarówno w przypadku kredytów o stałej, jak i zmiennej stropie oprocentowania, rekompensata nie może przewyższać kosztów kredytodawcy bezpośrednio związanych z przedterminową spłatą.

Przepisy zakładają również, że osoby mające problem ze spłatą kredytu mogą wnioskować do banku o restrukturyzację zadłużenia. Bank może czasowo zawiesić spłatę, obniżyć wysokość rat, wydłużyć okres kredytowania lub zaproponować inne rozwiązanie. Jeżeli wniosek zostanie odrzucony lub restrukturyzacja zakończy się niepowodzeniem, bank umożliwi konsumentowi sprzedaż nieruchomości w okresie nie krótszym niż 6 miesięcy.

Ustawa przewiduje także, że w reklamach zawierających dane dotyczące kosztów kredytu konsumenckiego zestaw obowiązkowych informacji musi być przedstawiony tak samo widocznie i słyszalnie jak inne informacje dotyczące kosztów kredytu. Pozostałe reklamy kredytu konsumenckiego muszą zawierać informację o wysokości rzeczywistej rocznej stopy procentowej podaną w czytelny sposób.

Według prezesa UOKiK Marka Niechciała, nowa ustawa ma przyczynić się do tego, że kredyty będą zaciągane i udzielane odpowiedzialnie. „Każdy konsument, bez względu na to, co kupuje, powinien mieć zawsze pełną i rzetelną informację o zaletach i ryzykach. Tylko wtedy może podjąć świadomą decyzję o zawarciu umowy” – powiedział.

Prezes UOKiK zwrócił także uwagę, że w ciągu kilku lub kilkunastu lat poziom stóp procentowych może znacząco przekroczyć obecne poziomy, co doprowadzi do wzrostu rat kredytów o zmiennym oprocentowaniu.

„W 2012 r. główna stopa referencyjna wynosiła 4,75 proc., obecnie – 1,5 proc. Z naszej analizy wynika, że większość kredytów jest oparta na zmiennej stopie procentowej, co oznacza, że rata w przeciągu lat będzie się zmieniać. Apeluję do konsumentów, aby dokładnie przeliczyli, czy są dobrze przygotowani do sytuacji, gdy stopy procentowe wzrosną, a wraz z nimi raty kredytu” – podkreślił.

Niechciał zarekomendował, aby polskie banki wprowadziły do swojej oferty kredyty hipoteczne oparte długoterminowo, najlepiej w całym okresie kredytowania, na stałej stopie procentowej.

Źródło: UOKiK