Nie żyje John Sidney McCain III amerykański wojskowy i polityk, komandor US Navy, w latach 1983–1987 członek Izby Reprezentantów, a w latach 1987–2018 senator Partii Republikańskiej z Arizony, kandydat Partii Republikańskiej w wyborach prezydenckich w 2008. Przegrał walkę z rakiem.
Reklama
Reklama
Pochodził z rodziny oficerów wojskowych. Jego dziadek, John Sr. i ojciec, John Jr. byli admirałami Marynarki Wojennej USA. John S. McCain III urodził się w bazie lotniczej Coco Solo na terenie kontrolowanej przez Stany Zjednoczone Strefy Kanału Panamskiego. W związku z kolejnymi przydziałami służbowymi Johna McCaina Jr. rodzina często zmieniała miejsce zamieszkania. Młody John McCain wychowywał się m.in. w New London w Connecticut, Pearl Harbor na Hawajach oraz w wielu bazach wojskowych na Oceanie Spokojnym. Jego ojciec brał udział w walkach na Pacyfiku z flotą japońską jako dowódca okrętu podwodnego. Po zakończeniu II wojny światowej rodzina McCainów osiadła w Północnej Wirginii, gdzie John McCain uczęszczał do szkoły. W 1951 rozpoczął naukę w Episcopal High School w Alexandrii (Wirginia), a w 1954 wstąpił do Akademii Marynarki Wojennej w Annapolis.
Po ukończeniu studiów w 1958 został powołany do służby w stopniu chorążego w bazach lotnictwa Marynarki Wojennej w Pensacola na Florydzie i Corpus Christi w Teksasie, gdzie odbywał szkolenie. Pilotował samoloty szturmowe A-1 Skyraider. Szkolenie ukończył w 1960 jako pilot lotnictwa szturmowego Marynarki Wojennej.
Służył na lotniskowcach USS „Intrepid” i USS „Enterprise” na Morzu Karaibskim, m.in. w trakcie kryzysu kubańskiego w 1962. Następnie pracował jako instruktor w bazie lotniczej w Meridian (Missisipi). Od 1966 służył jako pilot samolotów A-4 Skyhawk w załodze lotniskowca USS „Forrestal” na Morzu Śródziemnym i Oceanie Atlantyckim.
26 października 1967, gdy brał udział w nalocie na elektrociepłownię w centrum Hanoi, jego samolot został zestrzelony. W wyniku trafienia złamał obie ręce i nogę. Katapultował się i wylądował w jeziorze Truc Bach. Wietnamczycy pojmali rannego McCaina i zatrzymali w miejscowym więzieniu. Mimo ciężkich przesłuchań McCain nie ujawnił niczego poza swoim nazwiskiem, stopniem, numerem i datą urodzenia. Dopiero gdy okazało się, że jest synem amerykańskiego dowódcy wysokiej rangi (John McCain Jr. był wówczas dowódcą Sił US Navy w Europie), został poddany leczeniu w szpitalu, a informacja o jego pojmaniu została ujawniona stronie amerykańskiej. W grudniu 1967 trafił do obozu jenieckiego. Początkowo przebywał w celi z dwoma innymi Amerykanami, zaś od marca 1968 przez kolejne dwa lata był zamknięty w izolatce. Gdy jego ojciec został w lipcu 1968 mianowany dowódcą Sił Amerykańskich na Pacyfiku (CINCPAC), władze północnowietnamskie zaoferowały młodemu McCainowi możliwość zwolnienia. Wobec braku zgody Wietnamczyków na uwolnienie innych jeńców amerykańskich, McCain odmówił. Od sierpnia 1968 poddawany był ciężkim torturom. W międzyczasie zachorował na dyzenterię. W czasie pobytu w obozie miał przeżyć próbę samobójczą. W wyniku tortur zmuszono go do podpisania oświadczenia, w którym przyznawał się do rzekomych zbrodni wojennych. Po odmowie podpisania kolejnego oświadczenia był ponownie poddany torturom. Jak sam twierdził, przy życiu trzymała go modlitwa. Więzienie stało się miejscem, gdzie umocniła się jego wiara.
W grudniu 1969 został przeniesiony do więzienia Hỏa Lò, w następnych latach był przenoszony do kolejnych obozów jenieckich, a warunki, w których przetrzymywano jeńców, poprawiły się. W związku z podpisaniem 27 stycznia 1973 w Paryżu porozumień pokojowych między stronami walczącymi w wojnie wietnamskiej, McCain został 15 marca 1973 zwolniony i powrócił do USA.
John McCain podczas wywiadu po powrocie do kraju (24 kwietnia 1973)
Po powrocie do Stanów Zjednoczonych McCain stał się bohaterem mediów. Spotkał się z prezydentem Richardem Nixonem, publikowano o nim artykuły w prasie. Poddał się także intensywnej rehabilitacji z myślą o powrocie do czynnej służby. W latach 1973–1974 uczęszczał do National War College w Waszyngtonie. W 1974 objął stanowisko dowódcy eskadry samolotów w bazie lotnictwa Marynarki Wojennej koło Jacksonville na Florydzie.
W 1976 rozważał możliwość startu w wyborach do Izby Reprezentantów. Jednak z rekomendacji ówczesnego dowódcy Marynarki Wojennej Jamesa Hollowaya został w 1977 oficerem łącznikowym US Navy w Senacie. Nawiązał szereg znajomości z wpływowymi politykami obu partii. W 1981 odszedł ze służby w Marynarce w stopniu komandora.
Po przeprowadzce do Phoenix w Arizonie zajmował się public relations w należącym do jego teścia przedsiębiorstwie Hensley Beverage Company, aby zyskać tym sposobem poparcie lokalnych wyborców. Zwyciężywszy wcześniej w prawyborach o uzyskanie nominacji z ramienia Republikanów, w listopadzie 1982 wygrał wybory do Izby Reprezentantów. Zasiadał m.in. w Komitecie Spraw Wewnętrznych, przewodniczył republikańskiemu zespołowi ds. Indian. Wspierał politykę prezydenta Ronalda Reagana. W 1984 w kolejnych wyborach do Izby uzyskał reelekcję. Mimo swego poparcia dla prezydenta, w 1985 głosował za odrzuceniem weta Reagana wobec Aktu Przeciwko Apartheidowi nakładającego sankcje na RPA. W tym samym roku odbył wraz z dziennikarzem CBS Walterem Cronkite’em pierwszą od czasu uwolnienia podróż do Wietnamu.
Senator John McCain przemawiający w Pentagonie (19 września 1997)
W związku z przejściem na polityczną emeryturę wieloletniego senatora republikańskiego z Arizony Barry’ego Goldwatera, w 1986 McCain zdecydował się ubiegać o funkcję senatora. Nominację wewnątrzpartyjną uzyskał bez konkurencji w prawyborach, a w wyborach powszechnych pokonał demokratycznego oponenta Richarda Kimballa. Mandat objął 6 stycznia 1987. Został członkiem Komisji Sił Zbrojnych, Komisji Handlu, Nauki i Transportu oraz Komisji ds. Indian. W latach 1992, 1998 i 2004 ponownie wygrywał wybory, deklasując rywali. W dotychczasowej senackiej karierze był przewodniczącym Komisji ds. Indian (1995–1997 i ponownie 2005–2007), przewodniczącym Komisji Handlu, Nauki i Transportu (1997–2001, 2001, 2003–2005). Od 2007 do 2018 był liderem mniejszości republikańskiej w Komisji Sił Zbrojnych.
W Senacie sponsorował wraz z Russem Feingoldem ustawę Bipartisan Campaign Reform Act reformującą finansowanie amerykańskich kampanii wyborczych, znaną potocznie jako „McCain-Feingold Bill”.
Był jednym z trzech ostatnich weteranów wojny wietnamskiej (obok Johna Kerry’ego oraz Toma Carpera, demokraty z Delaware), którzy zasiadali w Senacie, choć jeszcze stosunkowo niedawno było ich więcej (np. Chuck Hagel, Chuck Robb, Max Cleland, Al Gore).
Kandydatura w wyborach prezydenckich
Senator John McCain ze swoimi zwolennikami w Portsmouth w stanie New Hampshire (25 kwietnia 2007)
Senator John McCain z prezydentem George’em W. Bushem w Białym Domu (5 marca 2008)
Wybory w 2000
W 2000 ubiegał się o nominację republikanów na urząd prezydenta i wygrał prawybory w stanach New Hampshire, Michigan, Arizona, Rhode Island, Connecticut i Vermont. Nominację jednak uzyskał wówczas gubernator Teksasu George W. Bush.