Autyzm, czy to mnie dotyczy?

Gdy pojawia się na świecie dziecko, dla rodziców jest to wyjątkowy dzień, szczęście się uśmiechnęło, a rodzice mają siły i wiarę w dobre dni. „Mamy pomysły co zrobić żeby dziecko osiągnęło sukces, myślimy kim będzie i co mamy zrobić, żeby było mu łatwiej. Chcemy dać przysłowiowego wiatru w żagle aby dużo osiągnęło.” – twierdzą rodzice.

Czasami jednak dziecko swoim zachowaniem zadziwia, a czasami niepokoi. Pojawiają się pytania co się dzieje? Czy każde dziecko tak się zachowuje?

Jako specjalistka pracująca w przedszkolu „Wiatr w Żagle” często spotykam się z opisem sytuacji, które zaniepokoiły rodziców. Zazwyczaj nie są to ostre incydenty w zachowaniu dziecka. U 60 % dzieci pierwsze symptomy niepokojących zachowań pojawiają się w 1 r.ż. (bardzo często zdarza się jednak, że uchodzą one uwadze otoczenia).

Sytuacje w których warto zwrócić uwagę:

• Niby wszystko jest w porządku, ale maluch nie odpowiada uśmiechem na widok rodzica lub nie nawiązuje kontaktu wzrokowego. Dziecko może też nieadekwatnie reagować na dźwięki. Te ciche jak szelest mogą wzbudzić u niego lęk, a głośne bodźce są po prostu ignorowane. Osobliwe reakcje na niektóre bodźce sensoryczne, jak fascynacja światłem lub nadwrażliwość na nie, czy niechęć do niektórych dźwięków zaczynają być zauważalne.
• Czas szybko biegnie i pojawiają się następne nietypowe zachowania. Dziecko nie lubi być dotykane (choć zdarza się, że niechęć wzbudza tylko lekki dotyk, natomiast porządne „wygniecenie” malucha sprawia niezwykłą radość) i jeśli dotyczy to relacji rodzica z dzieckiem, to dla rodzica jest bardzo przykre doświadczenie. Wtedy najczęściej słyszymy określenie, że rośnie indywidualista.
  Rodzic zauważa fascynacje pociechy konkretnymi przedmiotami. Maluch bawi się tymi samymi zabawkami i zawsze w ten sam sposób. Rodzice zauważają, że zabawki zawsze ułożone są od największej do najmniejszej, a czasami kolorami. Zainteresowania stają sie bardzo „wąskie”.
• Dziecko może manifestować upodobanie do nietypowych form aktywności fizycznej, np. wspinanie się na meble, a na placu zabawa wchodzenie na duże wysokości. Rodzice opisują swoje pociechy jako skoncentrowane, wytrwałe, nad wyraz sprawne i żywe co jest przyczyną częstych upadków. Mogą pojawiać się częste stereotypie ruchowe, np. trzepotanie rękoma, kręcenie się wokół własnej osi.
• Maluch bawi się sam, wykazuje brak kontaktu emocjonalnego z innymi dziećmi. Mimo że jest na placu zabaw, nawet blisko dzieci, jednak zawsze z ograniczonym kontaktem z innymi. Rodzice definiują jego zachowanie jako nieśmiałe.
• Dziecko może okazywać pełne niepokoju, obsesyjne pragnienie zachowania niezmienności. Lubi chodzić określoną strona chodnika, zawsze w to samo miejsce. Ubranie zawsze leży w określony sposób. Podopieczny preferuje konkretne ubrania np. ulubiona para butów. Możemy też zauważyć wybiórczość jedzenia.
  Pojawiają się coraz częstsze napady złości i agresji. Na zmianę sytuacji dziecko reaguje bardzo emocjonalnie.
  Najwyraźniejszym z zaburzeń jest jednak brak mowy lub specyficzny sposób mówienia i to właśnie zaburzenie w rozwoju dziecka rodzic zauważa najszybciej. Jest ono łatwe do wykrycia i porównania z rówieśnikami. Niepokoi monotonna mowa, odpowiadanie pytaniem na pytanie, powtarzanie zdania lub wyrazów, wypowiadanie się niezgodnie z regułami gramatyki.
• Wszyscy szukamy usprawiedliwienia i potwierdzenia, że wszystko jest jak najbardziej w porządku. I zawsze damy radę znaleźć wytłumaczenie, dziecko jest wrażliwe albo bardzo zrównoważone, jednak warto zmierzyć się z tym problemem

Co robić gdy coś zauważymy?

1. Nie czekać:
2.  Nie bagatelizować tego co nas niepokoi.
3. Skontaktować się z lekarzem pierwszego kontaktu.
4. Nagrać filmy z trudnymi zachowaniami.
5. Poszukać ośrodków diagnostycznych badających pod kątem zaburzeń rozwoju.
6.  Zbadać słuch dziecka.

Jeśli Państwa niepokój okaże się uzasadniony wskazane byłoby wykonanie jak najszybciej badań, bowiem takie objawy wskazują na zaburzenia ze spektrum autyzmu, a czas rozpoczęcia terapii ma ogromne znaczenie w efektywnej pomocy dziecku.

Nowa klasyfikacja chorób ICD-11, którą wprowadza Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ma zastąpić dotychczasową ICD-10. Nowa klasyfikacja przyniesie pewną rewolucję w zakresie diagnozy autyzmu. Zespół Aspergera jako jednostka zniknie z nomenklatury medycznej. Wprowadzono diagnozę „zaburzenia ze spektrum autyzmu”. Dodatkowo badaniu podlegać będzie rozwój intelektualny pacjenta i upośledzenie rozwoju funkcjonalnego języka.
Proces przebiegu badania zaburzenia ze spektrum autyzmu w następnym artykule.

Marzena Mandziej Certyfikowany diagnosta ADOS-2 (ADOS-2 określany jest na świecie jako element “złotego standardu” diagnozy autyzmu),
Dyrektor Przedszkola „Wiatr w Żagle”

Kontakt: Przedszkole Wiatr w Zagle wwzprzedszkole@gmail.com tel: 883 608 708

http://przedszkole-wwz.pl